Ăn dặm là một bước chuyển ngoặt vô cùng quan trọng đối với bất cứ một đứa trẻ nào, không chỉ giúp bé bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết mà còn giúp bé có thể hình thành cho bé thói quen và kĩ năng ăn uống sau này nữa. Hiện này rất phổ biến các phương pháp ăn dặm như ăn dặm kiểu truyền thống, ăn dặm kiểu Nhật, ăn dặm BLW, mẹ áp dụng kiểu nào cho con cũng được tuy nhiên trước đó cần trang bị các kiến thức căn bản về ăn dặm để đồng hành với con trong giai đoạn này nhé!   Ăn dặm là gì? Ăn dặm là bước chuyển lớn từ chế độ ăn hoàn toàn từ sữa mẹ hoặc sữa công thức (chế độ ăn dạng lỏng) sang chế độ có thức ăn dạng sệt, tới dạng lợn cợn và cuối cùng là dạng miếng. Thông thường các bé có thể bắt đầu ăn dặm từ 6 tháng cho tới 1 tuổi. Khi bé được 4 đến 6 tháng tuổi, bé bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển mà sữa mẹ không thể đáp ứng đủ hoàn toàn các chất dinh dưỡng cần thiết, chính vì thế lúc này bé cần bổ sung thêm các thức ăn khác như bột, cháo, rau, hoa quả.. (dặm có nghĩa là thêm vào bên cạnh sữa mẹ cho bé).   Những điều cần chú ý khi cho con ăn dặm 1.Không cho bé ăn dặm trước 4 tháng tuổi Khi bé được 4 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của bé cùng đã dần hoàn thiện hơn, dạ dày đã có thể tiết ra enzym amylase có chức năng tiêu hóa tinh bột. Tuy nhiên theo các chuyên gia thì bé nên bú sữa hoàn toàn trong 6 tháng đầu và thời điểm thích hợp nhất cho trẻ ăn dặm là 6 tháng tuổi. Tuy nhiên sự phát triển và thể chất của mỗi đứa trẻ là khác nhau, chính vì thế 6 tháng tuổi không phải tiêu chuẩn duy nhất để cho con ăn dặm, các mẹ còn cần quan sát thêm sự phát triển của con phù hợp để ăn dặm: - Đầu bé đã có thể giữ thẳng và có thể ngồi (bố mẹ có thể mua ghế ngồi ăn để dễ cho bé ăn hơn). - Bé biết hé môi và đưa môi dưới về phía trước khi mẹ đút thức ăn bằng thìa. - Lười không còn phản xạ đẩy ra mọi thứ khi đưa vào mồm (trừ núm vú). - Biết từ chối món ăn bằng cách ngoảnh đầu đi hoặc gạt tay. - Thích thú với đồ ăn mẹ đưa (kể cả là nghịch, bóp nát).   2. Cho con ăn dặm theo từng giai đoạn Giai đoạn đầu (4-6 tháng tuổi): ​ Đây là giai đoạn bắt đầu cho bé tập làm quen với việc ăn dặm, mục tiêu là để bé nuốt được thức ăn tới họng bằng lưỡi. Mẹ nên nấu các thức ăn dạng lỏng dễ nuốt không cần nhai như cháo nghiền, cháo rây, nghiền xay nhuyễn và nấu chín loại rau như khoai tây, khoai lang, cà rốt…Lúc này dạ dày của bé còn non, chưa nên cho con ăn đạm là thịt cá vội mà bắt đầu với đậu phụ non để đảm bảo an toàn. Các tuần tiếp theo bạn có thể cho ăn kèm các loại rau củ mềm dễ tiêu hóa như rau mồng tơi. Giai đoạn này bé mới làm quen với ăn dặm, tuyệt đối không được ép con nếu con chưa hợp tác mẹ nhé! Giai đoạn 2 ( 6-8 tháng tuổi): Lúc này lưỡi của bé bắt đầu linh hoạt hơn, lưỡi và cằm cùng lợi bắt đầu học cách nghiền thức ăn. Mẹ có thể cho bé ăn các thực phẩm nghiền nát như đậu phụ, thịt bằm, tôm và thực phẩm bé có thể tự cầm bằng tay như trái cây, rau củ, bánh mì, nui... Giai đoạn 3 ( 9-11 tháng tuổi): Lúc này hoạt động của lưỡi đã linh hoạt hơn và bé có thể nghiền thức ăn bằng lợi. Độ cứng của thức ăn lúc này như quả chuối. Mẹ có thể cho bé ăn cháo không rây, trứng gà. Lúc này bé cũng có hành vi đưa tay với thức ăn, cách cầm nắm cũng thành thục hơn. Giai đoạn 4 (12 – 18 tháng tuổi): Ở giai đoạn này con có thể đã cai sữa do đó các bữa ăn có thể chia làm 3 bữa chính và có các bữa phụ đi kèm. Mẹ nên cho con ăn thực phẩm thô cùng gia đình, đi kèm với các bữa phụ kèm uống sữa, sữa chua vv.   3. Cho bé ăn đầy đủ các nhóm dinh dưỡng  Khi cho con ăn dặm, mẹ cần chú ý bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất cho bé - Nhóm bột đường: gạo, nếp, bột mì, bánh mì, mì, nui, bún, phở, hủ tiếu, khoai, bắp. - Nhóm đạm: nguồn động vật như thịt, cá, trứng, sữa, tôm tép, lươn…; nguồn thực vật như đậu nành, các sản phẩm chế biến từ đậu nành và các loại đậu đỗ khác. - Nhóm béo: dầu, mỡ, bơ, hạt có dầu. - Nhóm vitamin và chất khoáng: rau củ, trái cây các loại.   4. Không thêm muối, gia vị vào thức ăn của bé Nếu mẹ nghĩ rằng nêm chút mắm vào đồ ăn dặm sẽ khiến món ăn đậm đà hơn và kích thích vị giác của trẻ thì mẹ đã hoàn toàn sai lầm. Các chuyên gia hàng đầu về sức khỏe trẻ em vẫn luôn khuyên các bà mẹ không nên cho con ăn muối vì thận của trẻ vẫn còn yếu. Khi mẹ nêm mắm muối vào đồ ăn của con sẽ khiến thận của bé phải làm việc quá sức.  5. Theo dõi phản ứng sau ăn và “sản phẩm đầu ra” Khi bắt đầu cho bé tập ăn một loại thức ăn nào mới, mẹ cần quan sát thái độ của con cũng như quan sát “sản phẩm đầu ra” của bé ngày hôm đó để xem bé có bị dị ứng với nhóm thực phẩm nào không.   6. Kiên nhẫn! Muốn nhanh thì phải từ từ! Khi bắt đầu cho con ăn dặm có thể con sẽ bất hợp tác hoặc nghịch ngợm, nhưng ba mẹ không nên quá lo lắng hay căng thẳng, cần xác định cho con ăn dặm là để tập cho con các kĩ năng ăn uống (cầm, nắm, nuốt) và nhận biết mùi vị của thức ăn, khi cho con ăn mẹ có thể theo dõi thái độ của bé để nhận ra bé thích hay không thích thực phẩm nào. Ngoài ra mẹ cũng không nên ép bé ăn, có thể bé từ chối món ăn do chưa quen mới mùi vị của thức ăn đó, chính vì thế cần bố mẹ phải kiên nhẫn thử lại nhiều lần. Nếu ép bé sẽ hình thành tâm lý sợ hãi khi nhìn thấy đồ ăn, việc cho bé ăn dặm lại càng trở nên khó khăn hơn đấy nhé!