Wonder weeks - hay "tuần khủng hoảng" - là khái niệm đã không còn xa lạ với các bố mẹ trẻ. Chúng là những giai đoạn nhất định mà em bé ngoan ngoãn của mami "bỗng dưng khó ở", ăn ngủ xáo trộn, cáu kỉnh, quấy khóc, và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt. Vậy khi nào thì wonder weeks xuất hiện? Nó có giá trị thế nào với bé? Và bố mẹ nên làm gì để "sống sót" qua những tuần bão tố của con?   Trước đây khi chưa có thông tin về wonder weeks, mọi người có rất nhiều suy đoán khi bé trải qua những ngày khó chịu, quấy khóc: Bé ốm? Ảnh hưởng thời tiết? Hay nhỡ con tiếp xúc với ai không hợp "vía"? Những ngày này bố mẹ vừa vất vả chăm con, vừa lo lắng hoang mang với hàng ngàn suy đoán và không biết phải làm thế nào. Thật may cho các bố mẹ, hai bác sĩ nhi khoa người Hà Lan Frans Plooij và Hetty van de Rijt đã nghiên cứu và và phát hiện ra 10 đợt "bão tố" trong gần 80 tuần đầu đời của một em bé. Ở những mốc này, bé sẽ có những biến đổi về hành vi vả cảm xúc, tiến bộ về mặt nhận thức, và kéo theo đó chính là sự khó tính, gắt gỏng hoặc đảo lộn nếp sinh hoạt. Nói nôm na, bé cũng bị "stress" mỗi khi trải qua một giai đoạn vất vả học hỏi về thế giới, và cuối mỗi giai đoạn, khi đã tiếp thu được những hiểu biết và làm chủ các kỹ năng mới học, bé sẽ dễ tính trở lại (thời gian này sẽ được gọi là sunny weeks - những tuần dễ chịu) Sau đây là bản tin dự báo chi tiết về 10 "cơn bão" wonder weeks của bé để bố mẹ tham khảo:   Cơn bão số 1: Tuần thứ 5 Các cụ vẫn hay nói là trẻ sơ sinh trong tháng thì ngoan, vừa ra tháng là bắt đầu quấy. Thật ra chính là vì mốc "khủng hoảng" đầu tiên của bé là ở tuần tuổi thứ 5 - khi vừa đầy tháng. Đây được gọi là giai đoạn "thức tỉnh" của một em bé. Khi bé bắt đầu ngủ ít hơn, tỉnh táo và chú ý đến thế giới xung quanh. Rời khỏi tử cung ấm áp chật chội và tối om của mẹ, thế giới bên ngoài có quá nhiều thông tin từ hình ảnh, âm thanh, mùi vị,... ập đến đương, nhiên sẽ làm bé "choáng ngợp" và "khó ở". Đặc biệt trong giai đoạn này bé sẽ cảm thấy bất an và quấy khóc ở thời điểm từ 5 giờ chiều đến 11 giờ đêm. Đó chính là bản năng "động vật" trong bé - đặc biệt lo sợ và cần mẹ sau khi mặt trời lặn. Mẹ hãy lưu ý ở bên con, vuốt ve ôm ấp con và cho con bú thường xuyên hơn trong thời điểm này để trấn an bé nhé. Đồng thời với wonder week 5, bé cũng có thể sẽ trải qua một "bước nhảy vọt" tăng trưởng thể chất (gọi là growth spurt) - khi chiều cao và cân nặng đều tăng tốc. Điều này sẽ khiến bé đói nhanh, khó ngủ và quấy khóc nhiều hơn. Bài viết liên quan: Tuần khủng hoảng - The Wonder Weeks:【Kỳ 1: “Bước nhảy Alpha” trong sự phát triển não bộ của trẻ sơ sinh】   Cơn bão số 2: Từ tuần 8 đến tuần 9 Bé sẽ bắt đầu nhận thức về sự lặp đi lặp lại. Ví dụ như việc bé được ăn, được thay bỉm, hay tiếp xúc với bố mẹ... Thời gian này có thể bé đã biết đưa tay qua lại, hoặc u ơ "nói chuyện". Sự choáng ngợp được thế chỗ bằng tò mò khám phá, cũng khiến tâm trạng bé khó ổn định để đi vào giấc ngủ. Nhưng chính nhận thức về sự lặp đi lặp lại sẽ là thời cơ tốt để bố mẹ rèn cho bé thói quen ngủ theo lịch trình đều đặn. Bố mẹ hãy lên chương trình "luyện ngủ" cho con với những khung giờ, môi trường và hoạt động cố định. Mami có thể tham khảo "bí kíp" luyện ngủ nhẹ nhàng và hiệu quả theo các hướng dẫn sau nhé: - Tìm hiểu về những nguyên tắc, đặc trưng trong giấc ngủ của bé  - Dựa vào các đặc điểm đó để thiết lập cho con một nếp ngủ từ khi chào đời, giúp con ngủ đủ, ngủ ngoan, bố mẹ nhàn tênh Bài viết liên quan:  Tuần khủng hoảng - The Wonder Week【“Bước nhảy Alpha” thứ 2 trong sự phát triển não bộ của trẻ sơ sinh】 Cơn bão số 3: Tuần thứ 12 "Ba tháng biết lẫy" - có thể kỹ năng lật lẫy của bé sẽ xuất hiện ở thời điểm này. Bé đã không ngừng học hỏi và luyện tập để có thể cử động nhịp nhàng khéo léo. Hoạt động nhiều hơn hẳn, nên việc ăn ngủ cũng lại xáo trộn. Ngoài ra nếu từ khi mới sinh đến lúc này bé vẫn được quấn kén để đi ngủ, thì đây có thể là thời điểm bé muốn bỏ quấn để có thể tự do tập lẫy hơn.   Cơn bão số 4: Từ tuần 15 đến tuần 19 Tin buồn cho các mẹ: cơn bão này kéo dài tới 4 tuần! (và từ đây trở đi các wonder weeks cũng thường thường dài cả tháng) Đó là khi bé con nhận thức được cái gọi là "nguyên nhân và ảnh hưởng" của sự vật. Nhờ vậy bé có thể bắt đầu phán đoán kết của của các sự việc đơn giản. Ví dụ như: "À nếu mình khóc, sẽ có người bế mình lên. Nếu chiếc ti giả rơi xuống, sẽ có người nhặt nó lên cho mình."  Có thể từ sau tuần 12 bé ngủ nghê ổn định theo nếp, mẹ chưa kịp mừng thì đến tầm này lại xáo trộn thất thường. Đồng thời lúc này cũng có thể lại trùng với một mốc tăng trưởng nhảy vọt nữa.   Cơn bão số 5: Từ tuần 23 đến tuần 26 Mami được xả hơi vài tuần, rồi lại tiếp tục đón "cơn bão" mới - lúc này bé học hỏi về "khoảng cách" xa gần, thế giới trở nên rộng lớn hơn trong mắt bé, và con cố gắng hoàn thiện kỹ năng lăn, trườn, bò... để tự mình khám phá. Con luyện tập cả trong lúc ngủ, vì vậy chuyện trằn trọc, lăn lộn, hoặc đang ngủ thì lẫy ngóc đầu lên và tỉnh giấc là chuyện "thường ngày ở huyện" * Sau wonder week tuần 26, con bước vào giai đoạn tâm lý sợ rời xa mẹ, lo lắng bất an khi thấy mẹ đi khuất tầm mắt. Việc này cũng sẽ làm con hay nhõng nhẽo quấy khóc hơn.   Cơn bão số 6: Từ tuần 34 đến tuần 37 Con vận động không ngừng và tiến bộ vượt bậc trong việc bò, tập đứng thẳng và có thể tập bước với sự hướng dẫn của người lớn. Giấc ngủ sẽ bị ảnh hưởng lớn trong giai đoạn này. Bố mẹ cố gắng giữ nguyên lịch trình và thói quen ngủ cho con, tránh thay đổi bất cứ điều gì, vì chúng có thể khiến con khó ngủ hơn hoặc con dễ tiếp nhận thói quen mới không có lợi (ví dụ được ru, rung lắc để ngủ). Giai đoạn này con cũng đã hoàn toàn nhận thức được người quen người lạ và sẽ biết đòi theo người mà bé tin tưởng.   Cơn bão số 7: Từ tuần 42 đến tuần 46 Mami sẽ thấy những bước tiến mới của con khi tập tành làm những việc đơn giản như ăn cơm, mặc áo. Nhiều bé cũng "lò dò biết đi" trong giai đoạn này.   Cơn bão số 8: Từ tuần 51 đến tuần 54 Sinh nhật một tuổi thường đánh dấu sự "trưởng thành" mạnh mẽ của bé: Con bắt đầu thể hiện sở thích cá nhân, chính kiến độc lập của mình. Ví dụ như con nhất định muốn đi tất màu hồng chứ không thích tất màu xanh. Hoặc khi con không muốn ngủ trưa, ngủ tối... thì sẽ phản đối quyết liệt. Vậy nên đưa bé vào nề nếp sinh hoạt trong giai đoạn này khá vất vả, bố mẹ sẽ phải sẵn sàng đón nhận những cơn ăn vạ dữ dội đấy nhé!   Cơn bão số 9: Từ tuần 60 đến tuần 64 Bé tiếp thu cực nhanh từ những phản ứng của bố mẹ đối với hành động của bé. Ví dụ, con vứt đồ chơi xuống đất thì mẹ sẽ nói gì, con không chịu ngủ thì bố sẽ tỏ thái độ ra sao...v.v... Vì vậy thời gian này rất cần sự nhất quán của bố mẹ trong việc đưa ra thông điệp chính xác, thiết lập khuôn khổ và giới thiệu cho bé biết nếp sống kỷ luật.   Cơn bão số 10: Tuần 71 đến tuần 75 Lúc này bé con đã biết thay đổi hành vi và thái độ cho phù hợp với các hoàn cảnh khác nhau, đã biết hợp tác với cô trông trẻ, hoặc nghe lời người "có uy" hơn trong nhà. Cũng chính nhận thức này dẫn đến thói "ăn vạ" của bé 17-18 tháng. Bố mẹ cần hết sức kiên nhẫn, kìm chế sự cáu giận và đôi lúc cũng phải tỏ ra cương quyết với con. Hãy "lên dây cót" tinh thần để đối mặt với wonder week "khó nhằn" nhất này của con, bố mẹ nhé.   Bố mẹ cũng lưu ý nhé, không phải đợt quấy khóc nào của con cũng là do wonder weeks. Con có thể khó chịu vì mọc răng, đang trong "bước nhảy vọt" tăng trưởng thể chất (growth spurt), hoặc bị ốm, bị đói...v.v.... Bố mẹ hãy quan sát và xác định rõ nguyên nhân để có cách chăm sóc con phù hợp.  Chúc các bố mẹ có những trải nghiệm tuyệt vời khi đồng hành cùng từng bước phát triển của bé yêu!